Chắc hẳn không ít người đã không còn xa lạ gì với câu thành ngữ “Đồng sàng dị mộng” nữa. Chúng ta dễ dàng bắt gặp nó trong nhiều ngữ cảnh khác nhau. Tuy nhiên không phải ai cũng biết Đồng sàng dị mộng là gì cũng như những hệ lụy có thể xảy ra từ tình trạng này. Hãy khám phá những chia sẻ sau đây để hiểu đúng nhất về thành ngữ tưởng chừng đơn giản này nhé.
Tóm tắt
Đồng sàng dị mộng là gì?
Đồng sàng dị mộng hay nhiều người đọc thành đồng sàn dị mộng. Nó được dịch chính từ câu thành ngữ Hán với nguyên văn là “同床异梦”. Phiên âm là “tóng chuáng yì mèng”. Chúng ta hãy thử cắt nghĩa từng từ như sau:
– 同 (tóng): 同 (tóng) trong từ 共同 (gòngtóng), có nghĩa là giống nhau, cùng nhau.
– 床 (chuáng): 床 (chuáng) trong từ 床铺 (chuángpù) dịch nghĩa là giường ngủ.
– 异 (yì): 异 (yì) trong từ 奇异 (qíyì), có ý nghĩa là khác nhau, không giống.
– 梦 (mèng): 梦 (mèng) trong từ 梦想 (mèngxiǎng), có nghĩa giấc mơ.
Từ việc cắt nghĩa từ từ ở trên chúng ta có thể thấy nghĩa đen của câu thành ngữ này chính là cùng ngủ chung một chiếc giường nhưng lại có những giấc mơ khác nhau.
Đồng sàng dị mộng là gì?
Đó là ý nghĩ căn bản nhất của “đồng sàng dị mộng”. Tuy nhiên, nó còn được mở rộng nghĩa ra để phù hợp với từng ngữ cảnh. Mà phổ biến nhất phải kể đến một số nghĩa bóng là:
Dùng để chỉ những cặp vợ chồng sống với nhau nhưng trong tâm lại chỉ luôn nghĩ về người khác. Họ giành tình yêu cho người ngoài cuộc chứ không phải vợ/chồng của mình.
Hoặc câu này cũng có ý nghĩa để nó về hai người cùng làm một công việc nhưng không chung chí hướng, không cùng ý tưởng. Mỗi người đều có những dự định riêng có của mình.
Nguồn gốc của câu đồng sàng dị mộng
Theo điển tích, điển cố của Trung Hoa, sau khi gặp nạn nhà văn Trần Lượng thời Nam Tông đã sống tại một ngôi nhà rất xinh đẹp với và ba gian phòng nhỏ. Tại đây ông đã viết thư cho Chu Hi (Nguyên Hối) bạn mình để kể về những điều không may cũng như cuộc sống hiện tại.
Chung giường nhưng khác giấc mơ
Trong thư Trần Lượng có kể về gian phòng được đặt tên là “Bão Tất” cho bạn của mình. Vì vậy, bạn ông đã làm bài thơ “Bão Tất ngâm” để gửi tặng cũng như hồi âm lại. Trong bài thơ có nhắc đến Gia Cát Lượng, Châu Cung và rất nhiều cổ nhân khác, mỗi người lại có những chí hướng riêng có. Cho dù cùng nằm trên một chiếc giường nhưng mỗi người lại có những giấc mơ riêng. Không nhất thiết phải so sánh với các bậc cổ nhân.
Trong Dữ Chu Nguyên Hối bí thư thư có nhắc “同床各做梦，周公且不能学得，何必一一说到孔明哉!” (Cùng giường nhưng mỗi người mơ một giấc mơ, Châu Cung còn không học được, hà tất nhất nhất phải nói tới Khổng Minh thay). Đó cũng chính là nguồn gốc của câu “đồng sàng dị mộng” cho những ẩn dụ mãi về sau này.
Những hệ lụy có thể xảy ra từ thực tế của “Đồng sàng dị mộng”
Nhắc đến những hệ lụy thì chúng ta có thể xét theo hai khía cạnh khác nhau:
Hệ lụy từ thực tiễn tình trạng “đồng sàng dị mộng”
Chính vì nghĩa bóng của câu thành ngữ này ẩn dụ việc mối quan hệ vợ chồng không còn bền vững, có sự thay đổi. Cho nên khi chúng ta hay ai nó sử dụng thành ngữ này thì có khả năng mối quan hệ tình cảm này đã không trọn vẹn nữa.“Đồng sàn dị mộng” quá lâu sẽ khiến mối quan hệ này bị rạn nứt thậm chí là đi vào ngõ cụt.
Chung giường nhưng tâm đã khác
Với ý nghĩa trong công việc thì việc cùng làm ăn, hợp tác nhưng lại có chí hướng khác nhau sẽ rất khó để thành công. Hiệu quả không cao, thậm chí là thất bại nếu như “dị mộng” đối chọi gay gắt với nhau. Việc “dị mộng” nhưng “đồng sàng” trong công việc sẽ dễ tạo “lỗ hổng” cho những đối tượng xấu lợi dụng, “khích tướng”.
Hệ lụy từ việc dùng sai thành ngữ
Vì có nghĩa bóng khá đặc thù cho nên việc dùng sai thành ngữ này trong những ngữ cảnh đặc biệt có ảnh hưởng vô cùng nghiêm trọng. Nếu chẳng may bạn dùng sai từ khi gia đình họ đang hạnh phúc thì sẽ có nhiều rắc rối đấy.
Việc dùng sai thành ngữ này nếu nghiêm trọng cũng có thể gây ra sự hiểu nhầm, nghi kỵ cũng như đề phòng lẫn nhau.
Một số thành ngữ đồng nghĩa/trái nghĩa
Gần nghĩa với câu thành ngữ này thì còn có một số câu như:
- Ly tâm ly đức: có nghĩa là nội bộ lục đục với nhau, trong tập thể không đoàn kết có sự tranh đấu.
- Câu tâm đẩu giác: cũng có nghĩa là lục đục nội bộ, hục hặc, đấm đá nhau trong một tập thể.
Một số câu trái nghĩa như:
- Một lòng một dạ
- Toàn tâm toàn ý
Cách dùng “đồng sàng dị mộng” trong một số ngữ cảnh cụ thể
Nếu bạn không biết nên sử dụng câu thành ngữ này sao cho phù hợp thì có thể tham khảo một số ngữ cảnh cụ thể sau đây.
- Vợ chồng đồng sàng dị mộng và họ sớm muộn gì cũng ly hôn.
- Họ đã bên nhau cả chục năm, nhưng lại đang “đồng sàng dị mộng” nên sớm muộn gì cũng ly hôn thôi.
- Cặp đôi này tưởng chừng đã yêu nhau nhiều năm. Nhưng thực tế họ đã “đồng sàng dị mộng” lâu nay.
- Nếu đã “đồng sàn dị mộng” thì chia tay sớm còn hơn.
- Có vẻ họ hợp tác vui vẻ, nhưng lại đồng sàn dị mộng, mỗi người đều có những kế hoạch riêng.
- Các cổ đông đều đã đồng sàng dị mộng. hoạt động của công ty dường như không thể duy trì quá lâu!
Trên đây là một số thông tin khái lược về đồng sàng dị mộng là gì. Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ hữu ích với bạn trong thực tế cuộc sống. Đừng sử dụng sai ngữ cảnh cho câu thành ngữ này nhé.
